به نقل از «مشرق»

لبنان به یک شروع دوباره نیاز دارد/ تغییر حکومت و بهار عربی در لبنان کارساز نخواهد شد

تاریخ انتشار: ۹ شهریور ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۹۱۳۲۹۴۳

خاویر سولانا می‌گوید انفجار در بیروت صرفاً نوک کوه یخ است. لبنان از قبل گرفتار یک بحران اقتصادی و مالی عمیق بود و اوضاع این کشور پس از انفجار بیش از پیش رو به وخامت گذاشته است.

سرویس جنگ نرم مشرق - خاویر سولانا از اعضای برجسته در حوزه روابط خارجی در اندیشکده بروکینگز و دبیرکل اسبق ناتو و دبیرکل شورای اتحادیه اروپا با انتشار یادداشتی در این اندیشکده آمریکایی نوشت: در ابتدای ماه اوت، بخش بزرگی از پایتخت لبنان در اثر یک انفجار عظیم در بندرگاه این شهر ویران شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

همه شواهد و قرائن حکایت از آن دارند که این فاجعه در اثر سهل‌انگاری‌های رخ داده است. این سهل‌انگاری‌ها را می‌توان ناشی از شرایط سیاسی سخت و دشوار این کشور دانست. قبل از وقوع این فاجعه، وزیر امور خارجه لبنان استعفا داده بود و هشدار داده بود که منافع حزبی ممکن است موجب ازهم‌گسیختگی این کشور شود. انفجار در بیروت صرفاً نوک کوه یخ است. لبنان از قبل گرفتار یک بحران اقتصادی و مالی عمیق بود و این امر طی ماه اکتبر سال قبل به موجی از اعتراضات ضد بن‌بست سیاسی، فساد سیستمی، و مداخله مداوم قدرت‌های خارجی دامن زده بود. از آن زمان تاکنون، اوضاع بیش از پیش رو به وخامت گذاشته است.

مخاطبان گرامی، محتوا و ادعاهای مطرح‌شده در این گزارش، صرفاً جهت تحلیل و بررسی رویکردها و دیدگاه‌های اندیشکده‌های غربی منتشر شده است و ادعاها و القائات احتمالی این مطالب هرگز مورد تأیید مشرق نیست.

لبنان گرفتار «جنگ‌های جدید»

سولانا عضو هیئت‌مدیره گروه بین‌المللی بحران در ادامه افزود: برآورد برنامه جهانی غذای سازمان ملل نشان می‌دهد که قیمت مواد غذایی در لبنان بین اکتبر ۲۰۱۹ و ژوئیه ۲۰۲۰ حدود ۱۰۹ درصد افزایش پیدا کرده است. تأثیرات ناشی از شیوع بیماری کووید ـ ۱۹ را نیز باید اضافه کرد. هرج‌ومرج و نابسامانی ناشی از انفجار موجب تشدید روند ابتلا به این بیماری شده است. گذشته از این، کشور مصیبت‌زده لبنان بالاترین نرخ سرانه پناه‌جویان را در دنیا در خود جای داده است: در حال حاضر، آوارگان سوری ۳۰ درصد جمعیت لبنان را تشکیل می‌دهند.

لبنان گرفتار وخیم‌ترین بحران خود از زمان جنگ داخلی سال‌های ۱۹۷۵ تا ۱۹۹۰ شده است، هرچند این کشور هیچگاه موفق نشد آن فصل خونین از تاریخچه خود را به پشت سر بگذارد. مسیر حرکت کنونی لبنان یک مثال عملگرایانه از آن چیزی است که ماری کالدور چهره آکادمیک انگلیسی «جنگ‌های جدید» می‌نامد. در این نوع منازعه، جناح‌های رقیب به دنبال ترویج هویت‌های افراطی و تداوم بخشیدن به خصومت‌ها هستند، زیرا به دلیل این امر قادر می‌شوند سیاست‌های خود را آزادانه دنبال کنند.

گذشته از این، رهبران جناحی از توافقات صلح جهت استحکام بخشیدن به مواضع قدرت و شبکه‌های حمایتی خود بهره می‌گیرند، درست همانند توافق طائف در سال ۱۹۸۹ که به جنگ داخلی لبنان خاتمه داد. توافق مذکور سیستم سهمیه‌بندی قدرت که از زمان استقلال لبنان بر نهادهای عمومی این کشور حاکم بود را اندکی تغییر داد و بر سر اداره کارآمد کشور و شکل‌دهی یک هویت ملی مانع ایجاد کرد.

جاه‌طلبی غرب برای آینده لبنان

بروکینگز در ادامه گزارش خود آورده است: همانگونه که کالدور خاطرنشان ساخته است، توافقات صلح حتی به خشونت‌ها پایان نمی‌دهند. ظهور گروه اسلام‌گرای شیعه حزب‌الله در دوران پس از جنگ داخلی شاهدی بر این مدعاست. این گروه از حمایت‌های ایران و سوریه بهره گرفته تا آنچه دولت پنهان انگاشته می‌شود را به وجود بیاورد. خلاصه کلام، لبنان سال‌هاست که دچار سرگردانی شده و جامعه بین‌المللی نمی‌تواند چشمان خود را بر روی این واقعیت ببندد. فراموش نکنید که شالوده کشور کنونی لبنان درست یک قرن پیش توسط قدرت‌های فاتح جنگ جهانی اول در پی فروپاشی امپراتوری عثمانی بنا نهاده شد. سازمان ملل لبنان را تحت قیمومیت فرانسه قرار داد که این امر تا سال ۱۹۴۳ ادامه داشت. فرانسه همچنان روابط نزدیکی با لبنان دارد.

امانوئل مکرون رئیس‌جمهور فرانسه دو روز پس از وقوع انفجار از بیروت دیدن کرد و متعاقباً میزبان یک کنفرانس مجازی با حمایت سازمان ملل جهت جمع‌آوری کمک برای لبنان شد. این امر مؤید آن است که فرانسه و دیگر قدرت‌های دنیا نسبت به تأمین کمک‌های اضطراری فوری برای لبنان متعهد هستند. اتحادیه اروپا در این خصوص عملکرد سریع و سخاوتمندانه‌ای داشته است.

اما غرب به ویژه یک مسئولیت فراگیرتر بر عهده دارد که ترویج نظام‌های حاکمیتی کارآمدتر در لبنان و دیگر نقاط منطقه را شامل می‌شود. با این حال، غرب در اغلب موارد در این زمینه کوتاهی کرده و به زیاده‌روی‌های مداخله‌جویانه و رویکردهای قیم‌مآبانه در راستای اعمال کنترل خویش متوسل شده است.

برای مثال، ماجرای لیبی نشان می‌دهد که چگونه جاه‌طلبی غرب در قالب حمایت از تغییر حکومت بدون ارائه طرح‌های بازسازی موفق می‌تواند موجب فروپاشی کشورها شود. مهم‌تر از همه، هرگونه ابتکار سیاستی مبتنی بر اصول بشردوستانه باید قاعده کلی علم طب را رعایت کند: «در وهله اول، آسیب نرسان.»

تغییر حکومت و بهار عربی در لبنان نتیجه نخواهد داد

اوضاع لبنان می‌طلبد که غرب متواضعانه به مردم این کشور گوش دهد و قویاً از خواسته‌های آنها حمایت کند، مردمی که بیش از آنچه رهبرانشان انتظار داشتند از خود انسجام و یکپارچگی نشان داده‌اند. خشم و عصبانیت مردم در پی انفجار پیشاپیش به استعفای دولت لبنان انجامیده است، اما این کافی نیست. معترضان خواستار بازنگری کامل نظام هستند و حتی شعارهایی سر داده‌اند که مشخصه بهار عربی بودند، هرچند این کار به نظر بسیار پیچیده است.

نه طبقه حاکم بر لبنان و نه همسایگان بانفوذ این کشور هیچکدام از اصلاحات اساسی استقبال نمی‌کنند و تجربه بهار عربی نیز به هیچوجه دلگرم‌کننده نیست. تنها انقلاب تونس به دموکراسی منجر شد و حتی آن موفقیت هم نتوانسته علاج قطعی مشکلات کشور باشد. با این وجود، هرگونه امیدواری لبنان مبنی بر برخاستن از خاکستر، همچون تونس، بستگی به این دارد که صداهای محلی اجازه یابند دیدگاه‌های خود را طنین‌انداز کنند و جنبش‌های اجتماعی پویا نیز از پایین به بالا توسعه یابند.

سولانا در پایان یادداشت خود عنوان کرد: بنابراین، بگذارید جمع‌بندی خود را با تفکرات و اندیشه‌های خردمندانه معلوف به پایان ببرم. وی می‌گوید: «در حال حاضر متقاعد شده‌ام که وضعیت آرمانی ــ برای سرزمین مادری من و همچنین دیگران ــ از طریق یک نظام سهمیه‌ای محقق نمی‌شود. نظام سهمیه‌ای جامعه را گرفتار دور باطل می‌کند و مستقیماً به همان سمتی می‌برد که می‌خواهیم از آن اجتناب کنیم. نفی اختلافات نیز مشکل را حل نمی‌کند و صرفاً بر مشکلات سرپوش می‌گذارد و اختلافات را شدت می‌بخشد. [...] آنچه اهمیت دارد بقای کشور، شکوفایی آن، جایگاه آن در دنیا، و صلح داخلی آن است.»

منبع: مشرق

کلیدواژه: کرونا اعتراضات آمریکا قرارداد ایران و چین لبنان تحولات لبنان انفجار بیروت اندیشکده اندیشکده آمریکایی اندیشکده بروکینگز خاویر سولانا بیروت بندر بیروت حزب الله لبنان دولت لبنان بهار عربی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mashreghnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مشرق» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۹۱۳۲۹۴۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

دستاورد سفر بذرپاش به امارات متحده عربی چه بود؟ 

به گزارش قدس آنلاین، «مهرداد بذرپاش» رئیس طرف ایرانی کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی ایران و امارات در راستای نشست این کمیسیون طی سفری به ابوظبی با «بن الطوق الماری» وزیر اقتصاد امارات و هیاتی از مدیران اماراتی دیدار کرد. دیداری که در نخستین گام با امضای ۲ سند همکاری به کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی ایران و امارات رسمیت بخشید.

نشست این کمیسیون که پس از ۱۰ سال برگزار شد، حاصل سیاست‌های دولت سیزدهم، مبنی بر رشد و توسعه تجارت با کشورهای همسایه است که به گفته وزیر راه و شهرسازی، با جدیت و عزمی که این نشست برای مدیران دو طرف ایجاد کرده، می‌توان به رشد تجارت بین دو کشور تا سطح ۳۰ میلیارد دلار امیدوار بود.

همچنین طی این نشست، اسناد همکاری مختلفی که در نشست‌های مختلف بین مسوولان دو کشور برگزار شد، آماده امضا شد که نگاهی به محتوای این اسناد و گفت‌وگوها، خبر از آن می‌دهد که آینده روابط اقتصادی دو کشور، بیش از پیش روشن خواهد بود و نیت بدخواهان تجارت پررونق در خاورمیانه به عمل منتهی نخواهد شد.

یکی از مهمترین تفاهم‌هایی که در این نشست انجام شد، موضوع تسریع در انجام مذاکرات و نهایی کردن اسناد همکاری مبادله شده در حوزه‌های مختلف اقتصادی بین دو کشور بود. ایجاد کمیته اقتصادی و بازرگانی با مسوولیت وزارت صمت ایران و وزارت تجارت خارجی امارات با عضویت سایر دستگاه‌ها در جهت تسهیل همکاری‌های تولیدی و بازرگانی، دانش‌بنیان، فناوری‌های برتر در حوزه فناوری اطلاعات و هوش مصنوعی از دیگر سرفصل‌های گفت‌وگو در این نشست بود.

یکی دیگر از تفاهم‌های نشت مذکور، ایجاد و تعیین تیم مشترک کاری در زمینه همکاری‌های صنعتی و گازی بود که این مساله می‌تواند نقشی مهم در اقتصاد هر دو کشور داشته باشد.

سرمایه‌گذاری نهادهای مالی و بانک‌های معتبر اماراتی در بورس بین‌الملل مناطق آزاد ایران و سهام‌داری در این بورس از دیگر محورهای این نشست بود و به نظر می‌رسد این مساله، در صورت محقق شدن، بخشی از چالش کمبود سرمایه در ایران را جبران خواهد کرد.

همچنین در زمینه تجارت تشکیل صندوق مشترک سرمایه‌گذاری با تعیین یک میلیارد دلار سرمایه‌گذاری اولیه از سوی هر کدام از طرفین، تشکیل کارگروه مشترک بانکی تحت نظارت بانک‌های مرکزی دو کشور و تشویق بانک‌های تجاری به برقراری و گسترش روابط کارگزاری بانکی بین دو کشور و تشکیل بانک مشترک بین دو کشور که موضوعی مورد علاقه‌مندی و تاکید «شیخ منصور بن زاید» معاون و نخست وزیر امارات بود، مورد بحث و بررسی قرار گرفت.

موضوع ایجاد همکاری بین صندوق‌های ضمانت صادرات دو کشور از دیگر محورهای گفت‌وگو با مقامات اماراتی بود که در صورت اجرایی شدن، زمینه را برای افزایش امنیت فعالیت تجار دو کشور فراهم می‌کند.

ضرورت همکاری طرف اماراتی به‌منظور افتتاح حساب بانکی اشخاص حقیقی ایرانی و نیز شرکت‌های به ثبت رسیده در امارات با سهامداران ایرانی و همچنین ضرورت همکاری طرف اماراتی پیرامون امکان استفاده از خدمات بانکی بین‌المللی نظیر اعتبار اسنادی در مناسبات تجاری بین المللی از/ به امارات، از دیگر زمینه‌های نشست مشترک بذرپاش با وزیر اقتصاد امارات بود.

سرمایه‌گذاری اماراتی‌ها در حوزه نفت و گاز نیز در این نشست مورد بحث و گفت‌وگو قرار گرفت و حال باید دید که این مساله تا چه حد می‌تواند بازار انرژی منطقه و دو کشور را تحت تاثیر قرار دهد.

ایجاد کنسرسیوم‌های مشترک اجرایی بین شرکت‌های بزرگ مهندسی دو کشور برای اجرای مشترک پروژه‌های عمرانی داخلی و بین المللی به صورت دو یا چند جانبه با توجه به شهرت شرکت‌های ایرانی در کشورهای منطقه و پتانسیل‌های فراوان جمهوری اسلامی ایران در زمینه‌های فنی و مهندسی به ویژه در حوزه عمران و سرمایه‌گذاری مستقیم کشور امارات در حوزه‌های مختلف حمل و نقل و ترانزیت، احداث خطوط ریلی، تامین لکوموتیو، ایجاد بنادر خشک، توسعه بنادر، ساخت و توسعه فرودگاه‌ها (مهرآباد تهران و اصفهان و ساخت شهر فرودگاهی مشهد)، صنعت گردشگری، نفت، گاز، طرح‌های پالایشگاهی، آب شیرین کن، صنایع معدنی و نوسازی صنایع ایران، انرژی‌های نو و ﺗﺠﺪﻳﺪﭘﺬﻳﺮ، ایجاد نیروگاه‌های برقی و پارک‌های ﺧﻮرﺷﻴﺪی، ایجاد و تولید محصولات گلخانه‌ای، دامپروری و شیلات در استان‌های همجوار نیز بخشی دیگر از این گفت‌وگوها را به خود اختصاص داده بود.

در زمینه صادرات نیز، کاهش فرایندهای طولانی اداری امارات بر سر راه کالاهای صادراتی ایرانی به امارات و نیز کالاهای وارداتی و ترانزیتی و ایجاد کمیته مشترک لجستیک به منظور برنامه‌ریزی و تسهیل فرایندهای صادرات و ترانزیت از طریق خاک دو کشور و نیز انجام مذاکرات فنی برای نهایی کردن این برنامه‌ها و ارائه تضمین‌های لازم به سرمایه‌گذاران اماراتی مورد بحث قرار گرفت.

همچنین در این نشست راه آهن ایران برای حمل هرگونه محموله ریل پسند در سطح منطقه و با عبور از ایران از/ به بنادر جنوبی ایران اعلام آمادگی کرد؛ مساله‌ای که می‌تواند به صورت جدی مورد استقبال فعالان اقتصادی و دولت امارات قرار گیرد.

ایجاد و توسعه تبادل دیجیتال داده‌ها به ویژه اسناد حمل و گمرکی به منظور کاهش تشریفات و ایستایی در مبادی ورودی و خروجی، درخواست رسیدگی به مشکل عدم صدور گواهی مبدا از اتاق بازرگانی و همچنین تاییدیه اسناد توسط وزارت امور خارجه امارات برای کالاهایی که فقط توسط امارات تحریم شده و یا کاربری غیرنظامی دارند (هرچند گمرک امارات تاییدیه غیرنظامی بودن کالاها را تایید کرده باشد)؛ نظیر قطعات خودرو یا خودرو سواری که از امارات به ایران صادر و یا از طریق بنادر امارات به ایران صادرات مجدد می‌شود و درخواست اجازه حضور و برپایی غرفه توسط بخش خصوصی ایران در برخی نمایشگاه‌های برگزار شده در مرکز تجارت بین‌الملل دبی (WTC) و ضرورت همکاری این مرکز با طرف‌های ایرانی برای انتخاب مجریان نمایشگاه‌ها به منظور تسهیل حضور شرکت‌های ایرانی از دیگر محورهای این گفت‌وگوها بود که می‌تواند راه‌گشای فعالان اقتصادی دو کشور برای همکاری‌های بیشتر باشد.

بر این اساس می‌توان دریافت که سفر وزیر راه و شهرسازی در راس هیاتی به امارات برای برگزاری نشست کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی ایران و امارات، می‌تواند زمینه را برای رشد و توسعه تجارت و همکاری‌های اقتصادی دو کشور ایجاد کند و علاوه بر این فعالان بخش خصوصی در صورت اجرایی شدن تفاهم‌ها می‌تواند با سهولت بیشتری اقدام به تجارت با امارات متحده عربی کنند. موضوعی که بدون شک بر خلاف نیات دشمنان و بدخواهان جمهوری اسلامی ایران خواهد بود و وزیر راه و شهرسازی طی این سفر توانست این نیات شوم را تا حدودی بی اثر کند؛ امری که بدون تردید، مهمترین دستاورد این سفر به شمار خواهد رفت.

منبع: خبرگزاری ایرنا